روستای لیقوان (دهکده توریستی لیقوان) پایتخت پنیر ایران و نگین سبز آذربایجان شرقی است. روستایی که پنیر سنتی آن بیش از آب‌وهوای عالی و طبیعت بکر و بی‌نظیرش معروف شده است؛ به‌طوری‌که در نظر همگان لیقوان اسم یک نوع پنیر است تا یک روستای کهن در دل کوه سهند.
در ۳۶ کیلومتری تبریز و در دره‌های سرسبز سهند با گذر از شهر باسمنج و روستاهای هروی (هربی) بیروق (بره) به روستای لیقوان واقع شده است که آب هوای سردسیری متأثر از منطقه کوهستانی دارد.
روستای لیقوان به دلیل قرارگیری در دامنه کوه به‌صورت پلکانی (شبیه ماسوله) است و خانه‌های روستا به‌نوعی بالای یکدیگر و در ارتفاع بالاتر قرار گرفته‌اند. لیقوان به دلیل قرارگرفتن در منطقه کوهستانی و وجود کوه‌های سر به فلک کشیده از پوشش گیاهی منحصربه‌فردی برخوردار است و گیاهانی با خواص دارویی نظیر پونه، گهلی و اوتی، یونجه کوهی و … در این منطقه وجود دارند که برای درمان بیماری‌ها توسط پزشکان طب سنتی پیشنهاد می‌شوند.
تاریخچه نام‌گذاری لیقوان
روستای لیقوان در ابتدا با نام وان شناخته می‌شد که بعد از مدتی باتوجه‌به لهجه و گویش مردم بومی منطقه به لون تغییر نام یافت. امروزه این روستا را نام کنونی آن یعنی لیقوان می‌شناسند.
لوان به معنی آب‌های گرم جاری از کوه است و اشاره به وجود آب‌های گرم و معدنی سهند دارد که در سرتاسر دره سهند جاری است. آبی که از چشمه‌های فراوان جاری شده و به دلیل هم‌جواری با کوه‌های آتشفشانی، خواص معدنی بالایی دارد و خود به‌تنهایی یک جاذبه گردشگری محسوب می‌شود.
آب‌وهوای روستای لیقوان
زمستان‌هایی سرد و تابستان‌هایی خنک و مطبوع از ویژگی‌های اصلی آب‌وهوایی لیقوان است. لیقوان به دلیل قرارگیری در دامنه و دره کوه سهند طبیعتاً تحت‌تأثیر منطقه کوهستانی قرار گرفته و آب‌وهوای سردسیری دارد.
زمستان‌ها در لیقوان هوا بسیار سرد شده و معمولاً روستا پوشیده از برف می‌شود. اما در تابستان هوای مطبوع و بی‌نظیری منطقه را احاطه می‌کند به‌طوری‌که دمای هوا به‌ندرت بیشتر از ۲۲ درجه سانتی‌گراد خواهد شد. این امر سبب شده است که روستای لیقوان یکی از معروف‌ترین ییلاقات تبریز محسوب شود و گردشگران زیادی را در فصول مختلف به این منطقه رهسپار کند.
دامداری و تولید لبنیات اصلی‌ترین شغل مردم لیقوان
لیقوان پایتخت پنیر ایران است و پنیر خاص و سنتی لیقوان از دیرباز محصول اصلی این خطه زیبا از کشور بوده است؛ بنابراین می‌توان حدس زد که شغل اصلی مردم منطقه به‌نوعی با صنعت لبنیات، دامداری و… عجین باشد.
اینجا جوان بیکار به‌ندرت یافت می‌شود. اکثر جوانان لیقوانی یا خود کارگاه تولیدی دارند یا در کارگاه‌های دیگران مشغول به کار هستند و یا در امور مرتبط مانند دامداری، حمل‌ونقل و فروش و صادرات محصولات لبنی فعالیت می‌کنند.
البته در کنار این حوزه مشاغل دیگری نیز در لیقوان یافت می‌شوند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به سفالگری، تولید لباس‌های نمدی محلی، بافت گلیم و قالیچه اشاره کرد.
غذاهای معروف لیقوان
لیقوان را بیشتر با پنیر گوسفندی و اصلی خود می‌شناسند ولی بد نیست بدانید که لیقوان خوراکی‌های سنتی بسیاری دارد. پیشنهاد می‌کنیم در سفر بعدی خود حتماً آب گوشت لیقوان (دیزی – پیتی) را تست کنید که بسیار مشهور است و در بیشتر در مهمانی‌ها صرف می‌شود. اوماج آشی، یارما، شورباسی و قورمای از دیگر غذاهای معروف لیقوان هستند.
مناطق دیدنی روستای لیقوان
طبیعت زیبای لیقوان خود به‌تنهایی عامل بسیار مهمی در جذب گردشگران ایرانی و خارجی است به‌طوری‌که به لیقوان دره بهشت نیز می‌گویند. بااین‌حال روستای لیقوان به دلیل داشتن قدمت دیرینه و پیشینه کهن آثار تاریخی بسیار زیادی دارد که از آن جمله می‌توان به میدان رود، عمارت سنگی (داش عمارت)، قبرستان تاریخی و پل حاج سالار اشاره کرد.
وجود آبگرم معدنی و معروف لیقوان نیز یک جاذبه گردشگری قوی به‌حساب می‌آید. خواص معدنی و درمانی آب‌های جاری شده از سهند که به دلیل آتشفشانی بودن گرم است سبب جذب گردشگران فراوانی به این منطقه شده است.
آب گرم ایسی سو در جنوب شرقی روستا و در کنار رودخانه لیقوان و چندین آبگرم کوچک و بزرگ دیگر نظیر طوله سر، بارالی و باغچه قره رودخانه اصلی لیقوان را تشکیل می‌دهند.
