پنیر محصول تخمیری از شیر خام یا شیر پاستوریزه است که تاریخ تولید آن به بیش از ۳ دهه قبل از تاریخ میلاد مسیح بازمی‌گردد. این ماده غذایی نقش تغذیه‌ای داشته و در زمان‌های قحطی بسیار مورد استفاده قرار می‌گرفت. درواقع از زمانی که دامداری و تولید شیر توسط انسان‌ها در جوامع مختلف اتفاق افتاد، این محصول نیز رونق بسیاری پیدا کرد. تنوع پنیر براساس جغرافیای هر نقطه از جهان و مواد به کار رفته مانند نوع شیر، آنزیم یا اسید استفاده شده برای ترش کردن آن، روش تهیه و میزان رطوبت شکل‌های مختلفی به خود گرفته است. در ادامه این مقاله به بررسی انواع پنیر می‌پردازیم.
پنیر لیقوان
پنیر لیقوان، پنیری سنتی است که در روستای لیقوان شهر تبریز تهیه می‌شود. این نوع پنیر بسیار پرطرفدار بوده و طعمی شور و بافتی ترد دارد. در تهیه پنیر لیقوان از مواد غیرارگانیک استفاده نشده و با استفاده از شیر گوسفند تهیه می‌شود. بسیاری این نوع پنیر را با پنیر تبریز یکی می‌دانند در حالی که پنیر تبریز نوعی از پنیر لیقوان است. سوراخ‌ها و حفره‌های پنیر لیقوان در قیاس با پنیر تبریز بزرگ‌تر بوده و با تعداد کمتری بر روی سطح پنیر وجود دارند. همچنین پنیر تبریز از شیر گاو تهیه می‌شود. جالب است بدانید طعم خاص و معطر پنیر لیقوان به دلیل وجود علوف معطر در روستای لیقوان می‌باشد که گوسفندان از آن‌ها نغذیه می‌کنند. همچنین این پنیر دارای مواد مغذی مانند کلسیم، منیزیم، فسفر، پتاسیم و ویتامین‌های A و D است.
به طور کلی پنیر لیقوان در سه دسته مختلف به نام‌های پنیر لیقوان اعلا، پنیر لیقوان معمولی و پنیر تبریزی تولید و در بازار عرضه می‌شود. پنیر لیقوان اعلا از شیر صد در صد خالص گوسفندی تهیه شده و بافتی بسیار نرم، طعمی لذیذ و خوشمزه‌ای دارد و به دلیل جربی بالا، به راحتی خرد نمی‌شود. نوع دوم پنیر لیقوان که معمولی است از شیر گوسفندی سایر روستاهای اطراف تبریز تهیه می‌شود. پنیر تبریزی از سومین نوع پنیر لیقوان به حساب می‌آید که از شیر گاو یا مخلوط شیر گاو و گوسفند تولید شده و رنگی زرد دارد. به دلیل چربی پایین این پنیر بافت سفت داشته و به راحتی خرد می‌شود.
پنیر خامه ای
از دیگر پنیرهای موجود در بازار که بسیار خوشمزه و لذیذ است، پنیر خامه‌ای نام دارد. این نوع پنیر با ترکیب خامه و شیر تهیه می‌شود. به طور معمول پنیرهای خامه‌ای بافت کره‌ای نرم و طعمی ترش دارند و در حرارت زیر ۱۰ درجه نگهداری می‌شوند. همچنین پنیر خامه‌ای در تهیه چیز کیک، سالاد، کیک پنیر و پوره سیب زمینی نیز به کار می‌رود.
پنیر موزارلا
پنیر موزارلا از پنیرهای معروف ایتالیایی است که در قدیم از شیر بوفالوی ایتالیایی تهیه می‌شد؛ اما امروزه این پنیر از شیر گاو و گوسفند تهیه شده و بافتی چرب و نرم دارد. پنیر موزارلای کرم رنگ را می‌توان در غذاهایی مانند پاستا، سوپ، لازانیا، سالاد و مواردی دیگر در وعده‌های غذایی مختلف به کار برد.
پنیر پیتزا
از دیگر انواع پنیر که بافتی نرم دارد، پنیر پیتزا است که در تهیه انواع پیتزا استفاده می‌شود. پنیر پیتزا در دو نوع صنعتی و سنتی به شکل‌های ورقه‌ای، رشته‌ای و … در بازار قابل تهیه است. زمانی که این پنیر بر روی پیتزا توسط حرارت ذوب می‌شود، خاصیت کشسانی و چسبنده‌ای را به پیتزا می‌دهد و طعم آن را لذیذتر می‌کند.
پنیر لاکتیکی
به طور کلی پنیرهای موجود در بازار به دو روش اسیدی یا با استفاده از آنزیم تهیه می‌شوند. آنزیم‌ها وظیفه لخته شدن پنیر را دارند. در مقابل آنزیم، اسید سازی پنیرها توسط باکتری‌ها انجام می‌شود. درواقع زمانی که عمل تخمیر در فرایند تولید پنیر با استفاده از اسید لاکتیک یا باکتری‌های لاکتیکی انجام شود، فراورده نهایی، پنیر لاکتیکی خواهد بود. پنیرهای لاکتیکی شامل پروتئین، کلسیم و فسفر، ویتامین‌های گروه A و املاح معدنی می‌باشند و بافتی اسفنجی دارند.
پنیر فتا
پنیر فتا از دیگر انواع پنیر است که از شیر گوسفند و بز تهیه می‌شود. مبدا تولید این پنیر کشور یونان بوده که به دلیل بافت منحصربفرد آن طرفداران بسیاری پیدا کرده است. پنیر فتا بافتی نرم و خامه‌ای دارد و طعم آن نمکی و تند است. همچنین به دلیل اینکه از شیر گوسفند و بز تولید می‌شود دارای کالری کم و مواد مغذی بسیاری می‌باشد. از این پنیر می‌توان در وعده صبحانه، غذاهای سرد و انواع سالاد استفاده کرد.
پنیر سفید ساده کم چرب
این نوع پنیر از خانواده پنیر فتا محسوب می‌شود و به دلیل چربی کم آن، مناسب تمام افراد با هر رژیم غذایی است. مصرف پنیر سفید کم چرب با گردو بسیار مفید بوده و در میان وعده بسیار لذیذ به شمار می‌آید.
پنیر توفو
یکی از لذیذترین انواع پنیر، پنیر توفو است که از شیر سویا تهیه می‌شود و مناسب افرادی است که علاقه‌مند به گیاه‌خواری هستند. پنیر توفو کم نمک و کم چرب بوده و به دلیل نوع شیر استفاده شده در آن بسیار برای کاهش وزن و دفع سموم بدن مفید می‌باشد. همچنین این پنیر را می‌توان در تهیه سالاد، انواع دسر و وعده صبحانه استفاده کرد.
پنیر پارمسان
پنیر پارمزان که با نام‌های پارمسان، پارمجانو و پارمژان نیز شناخته می‌شود، نوعی پنیر ایتالیایی است که شیر گاو را در تهیه آن به کار می‌برند. جالب است بدانید فرایند تهیه آن حدود ۸ ماه زمان خواهد برد و ماندگاری آن بین یک الی ۳ سال است. پنیر پارمزان، پنیری گران قیمت محسوب می‌شود و دارای بافتی سفت، ترد و خشک است. از پنیر پارمزان به دلیل طعم و عطر فوق‌العاده آن، به صورت چاشنی در غذاها استفاده می‌شود.
پنیر، لذیذترین ماده غذایی میان وعده و صبحانه!
پنیرها از محبو‌ب‌ترین ماده غذایی مورد استفاده در میان وعده‌ها و صبحانه به شمار می‌آیند. در هنگام مصرف پنیر به دلیل طبع سرد آن بهتر است با مواد غذایی که طبع گرمی دارند مانند گردو یا خرما مصرف شود، در غیر این صورت ممکن است مشکلات و اختلالات شکمی را به همراه داشته باشد. امروزه پنیر با توجه به نوع شیر، آنزیم و اسید به کار برده شده در آن، میزان رطوبت، نمک و روش تهیه در انواع مختلفی تولید و به بازار عرضه می‌شوند. پنیر لیقوان، پنیر تبریزی، پنیر پیتزا، پنیر خامه‌ای، پنیر لاکتیکی، پنیر ساده کم چرب، پنیر موزارلا، پنیر فتا و بسیاری دیگر از انواع پنیر به شمار می‌آیند که طعم لذیذ و فوق‌العاده‌ای را در وعده‌ها به همراه دارند.
